Instalacja fotowoltaiczna to inwestycja na lata, dlatego warto dobrze przemyśleć wybór odpowiednich paneli słonecznych. Na rynku dostępnych jest wiele różnych typów i modeli, a ich właściwy dobór może znacząco wpłynąć na efektywność i opłacalność całego systemu. W niniejszym artykule przedstawiamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze paneli fotowoltaicznych dla domu jednorodzinnego.

Rodzaje paneli fotowoltaicznych

Na rynku dostępne są trzy główne typy paneli fotowoltaicznych, różniące się budową, wydajnością i ceną:

1. Panele monokrystaliczne

Ogniwa monokrystaliczne wykonane są z pojedynczego kryształu krzemu, co nadaje im charakterystyczny jednolity ciemny kolor (zazwyczaj czarny lub granatowy).

• Zalety: Najwyższa efektywność (17-22%), dłuższa żywotność, mniejsza powierzchnia potrzebna do uzyskania tej samej mocy, lepsza praca w warunkach ograniczonego nasłonecznienia.
• Wady: Wyższa cena, nieco większa wrażliwość na wysokie temperatury.
• Zastosowanie: Idealne, gdy przestrzeń montażowa jest ograniczona lub gdy zależy nam na maksymalnej wydajności.

2. Panele polikrystaliczne

Ogniwa polikrystaliczne produkowane są z wielu kryształów krzemu, co daje im charakterystyczny niebieski, niejednorodny wygląd z widocznymi kryształami.

• Zalety: Niższa cena produkcji, mniejszy ślad węglowy podczas produkcji, dobra wydajność w optymalnych warunkach nasłonecznienia.
• Wady: Niższa efektywność (15-17%), mniejsza odporność na wysokie temperatury, wymaga większej powierzchni dla tej samej mocy.
• Zastosowanie: Dobry wybór, gdy dysponujemy większą powierzchnią dachu i chcemy zmniejszyć koszty początkowe.

3. Panele cienkowarstwowe

Wykonane są z bardzo cienkich warstw materiału półprzewodnikowego naniesionego na podłoże, najczęściej szkło lub tworzywo sztuczne.

• Zalety: Elastyczność (możliwość montażu na zakrzywionych powierzchniach), lepsza praca przy słabym oświetleniu i wysokich temperaturach, lekka waga.
• Wady: Najniższa efektywność (10-13%), najkrótsza żywotność, wymaga dużo większej powierzchni.
• Zastosowanie: Najlepsze do specyficznych zastosowań, gdzie kluczowa jest elastyczność lub lekkość konstrukcji.

Kluczowe parametry przy wyborze paneli

1. Moc nominalna

Moc nominalna panela wyrażana jest w watach piku (Wp) i określa ilość energii, jaką panel może wyprodukować w optymalnych warunkach testowych (STC). Obecnie standardem dla instalacji domowych są panele o mocy od 350 do 450 Wp. Im wyższa moc, tym mniej paneli potrzeba do osiągnięcia wymaganej łącznej mocy instalacji.

2. Sprawność

Sprawność (efektywność) określa, jaki procent energii słonecznej padającej na panel jest przekształcany w energię elektryczną. Najlepsze panele monokrystaliczne osiągają obecnie sprawność powyżej 22%, natomiast typowe wartości dla dobrej jakości paneli wynoszą 18-20%.

3. Współczynniki temperaturowe

Współczynniki temperaturowe określają, o ile zmniejszy się wydajność panela przy wzroście temperatury. Jest to niezwykle istotny parametr, ponieważ panele słoneczne tracą na wydajności wraz ze wzrostem temperatury. Typowe wartości współczynnika temperaturowego mocy wynoszą od -0,3% do -0,5% na każdy stopień Celsjusza powyżej 25°C.

4. Gwarancja producenta

Standardem jest obecnie 10-12 lat gwarancji na produkt (wady fabryczne) oraz 25-30 lat gwarancji na wydajność (zazwyczaj gwarantowane jest, że po 25 latach panel zachowa minimum 80-85% pierwotnej mocy).

Jak obliczyć potrzebną moc instalacji?

1. Analiza zużycia energii

Pierwszym krokiem jest analiza rocznego zużycia energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. Informację tę można znaleźć na fakturach od dostawcy energii. Przykładowo, dla czteroosobowej rodziny średnie roczne zużycie wynosi około 3500-4500 kWh.

2. Ustalenie mocy instalacji

W Polsce instalacja fotowoltaiczna o mocy 1 kWp produkuje średnio 950-1100 kWh energii rocznie, w zależności od lokalizacji i warunków montażu. Aby obliczyć potrzebną moc, należy podzielić roczne zużycie energii przez średnią produkcję z 1 kWp w danej lokalizacji.

Przykład: Przy rocznym zużyciu 4000 kWh i średniej produkcji 1000 kWh/kWp, potrzebna moc instalacji wynosi: 4000 kWh ÷ 1000 kWh/kWp = 4 kWp.

3. Uwzględnienie przyszłych potrzeb

Warto uwzględnić możliwy wzrost zużycia energii w przyszłości, np. z powodu instalacji klimatyzacji, pompy ciepła czy zakupu samochodu elektrycznego. W takiej sytuacji zaleca się dodanie zapasu mocy (ok. 20-30%).

Dostosowanie do warunków montażowych

1. Orientacja i nachylenie dachu

Optymalne warunki to południowa orientacja dachu z nachyleniem 30-40 stopni. Odchylenia od tych parametrów zmniejszają wydajność instalacji:

• Dachy skierowane na wschód lub zachód – spadek produkcji o ok. 20%
• Dachy płaskie (kąt nachylenia poniżej 10 stopni) – spadek o ok. 10% (przy braku systemu montażowego korygującego nachylenie)

2. Zacienienie

Nawet częściowe zacienienie paneli może znacząco obniżyć wydajność całej instalacji. W przypadku występowania okresowego zacienienia warto rozważyć:

• Panele z optymalizatorami mocy
• Mikroinwertery (zamiast jednego inwertera centralnego)
• Technologie half-cut (panele z podwójnymi ogniwami, które lepiej radzą sobie z częściowym zacienieniem)

Jakie panele wybrać dla różnych warunków w Polsce?

1. Idealny dach (południowy, nachylenie 30-40°, brak zacienienia)

W takich warunkach sprawdzą się wszystkie rodzaje paneli. Wybór zależy głównie od budżetu i dostępnej powierzchni. Jeśli powierzchnia dachu nie jest ograniczeniem, można rozważyć tańsze panele polikrystaliczne.

2. Dach wschodni lub zachodni

Zalecane są panele monokrystaliczne o wysokiej wydajności, które lepiej radzą sobie przy mniejszym nasłonecznieniu. W takich warunkach warto również rozważyć panele dwustronne (bifacial), które mogą wykorzystywać światło odbite.

3. Dach częściowo zacieniony

Najlepszym wyborem będą panele wyposażone w technologie minimalizujące wpływ zacienienia, takie jak:

• Panele half-cut
• Panele z optymalizatorami mocy
• Rozwiązania z mikroinwerterami

4. Ograniczona powierzchnia dachu

Przy małej dostępnej powierzchni dachu warto zainwestować w panele monokrystaliczne o najwyższej dostępnej wydajności (powyżej 20%).

Popularne marki paneli dostępne w Polsce

Na polskim rynku dostępnych jest wiele marek paneli fotowoltaicznych. Oto kilka uznanych producentów, których produkty charakteryzują się dobrym stosunkiem jakości do ceny:

• Tier 1 (najwyższa jakość): SunPower, LG, REC, Panasonic, Q Cells
• Tier 2 (dobra jakość): JA Solar, Longi Solar, Trina Solar, Jinko Solar, Canadian Solar
• Produkcja europejska: Meyer Burger (Szwajcaria), Aleo Solar (Niemcy), Sonnenstrom Fabrik (Niemcy)

Podsumowanie

Wybór odpowiednich paneli słonecznych jest kluczowy dla efektywności i opłacalności całej instalacji fotowoltaicznej. Przy doborze należy wziąć pod uwagę wiele czynników, w tym:

• Zapotrzebowanie energetyczne gospodarstwa domowego
• Warunki montażowe (orientacja dachu, nachylenie, potencjalne zacienienie)
• Dostępny budżet
• Parametry techniczne paneli (moc, sprawność, współczynniki temperaturowe)
• Gwarancje producenta

W SolarEko oferujemy bezpłatną konsultację i dobór optymalnego rozwiązania fotowoltaicznego dostosowanego do indywidualnych potrzeb i warunków. Nasi eksperci przeprowadzą szczegółową analizę, która pozwoli określić najlepszy rodzaj paneli dla Twojego domu. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej!